ทำไม Mindset ถึงสำคัญในการเทรด? เทคนิคการพัฒนา Mindset ในการเทรดสำหรับคนที่อยากเป็นเทรดเดอร์มืออาชีพ
ว่าด้วยกฎ 80/20 กับการเทรด
กฎ 80/20 หรือที่รู้จักกันอีกชื่อว่า “หลักการพาเรโต” (Pareto) ว่าด้วย ผลลัพธ์ 80% ที่เราได้รับนั้นมาจากตัวแปร 20% หรือ ความพยายามแค่ 20% สามารถนำไปสู่ผลลัพธ์ได้ถึง 80% นั่นเอง
หลักการพาเรโตนี้ช่วยให้เราเห็นได้ว่าการประสบความสำเร็จในด้านต่าง ๆ นั้นจริง ๆ เราต้องให้ความสำคัญกับสิ่งที่เป็น 20% เช่น
- 80% ของเงินกำไรที่เราได้จากทำธุรกิจอาจมาจาก 20% ของผลิตภัณฑ์หรือบริการของบริษัท
- 80% ของรายได้อาจมาจากกลุ่มลูกค้ากลุ่มหนึ่งที่มีสัดส่วนเพียง 20%
- การแก้ไขข้อผิดพลาดในระบบ 20% อาจช่วยให้ผลการดำเนินงานต่าง ๆ ดีขึ้นได้ 80%
ดังนั้น เราจะเห็นได้ว่า การที่เราจับจุดได้ว่า 20% นั้นคืออะไร และทุ่มเทพลังงานและให้ความสำคัญกับ 20% นั้นก็จะช่วยให้เรามีประสิทธิภาพหรือมีผลลัพธ์ที่ดีขึ้นได้ หมายความว่า เราอาจจะไม่สามารถควบคุมตัวแปรหรือปัจจัยได้ทั้งหมด เราไม่สามารถเอาใจลูกค้าได้ทุกกลุ่ม แต่ถ้าเรารู้ว่ากลุ่มไหนคือกลุ่มลูกค้าของเราก็ต้องให้ความสำคัญกับลูกค้ากลุ่มนี้เป็นพิเศษ เป็นต้น
แล้วกฎ 80/20 นี้ เราสามารถนำมาใช้กับการเทรดได้อย่างไร
เคยได้ยินไหมว่า การเทรดนั้นเป็นเรื่องของทักษะแค่ 80% และ 20% เป็นเรื่องของ mindset
คนจำนวนไม่น้อยที่พยายามตามหา Holy Grail ในการเทรด พยายามหากลยุทธ์ ระบบเทรด หรือ EA ที่จะให้ผลตอบแทนได้สูง มี win rate สูง แต่เมื่อนำมาใช้จริงกลับพบว่ามันไม่ได้ผลอย่างที่เราคิด จนหลายครั้ง เราอาจโทษระบบ หรือพยายามหาข้ออ้างต่าง ๆ เช่น ตลาดไม่เป็นใจ ฯลฯ
แต่จริง ๆ แล้ว ตราบใดที่เรามีระบบที่มีกฎในการเข้าและออกออเดอร์ชัดเจน ส่วนที่เหลือที่เป็นปัจจัยควบคุมการทำงานของระบบของเรานั้นก็คือตัวเรา และ mindset ของเราเอง
ถ้า Mindset เราดีพอ เราก็สามารถวางมือถือ หรือออกจากหน้าจอไปทำกิจกรรมอื่น ๆ โดยไม่ต้องมาคอยพะวงว่าเทรดได้กำไรหรือไม่ แค่ทำตามแผนและปล่อยให้มันเป็นไปตามแผนก็เท่านั้นเอง
Mindset คืออะไรในการเทรด
Mindset คือ มุมมองหรือทัศนคติต่อตลาดและต่อตนเองในการเทรด การมี mindset ที่ดีคือปัจจัยสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะมันทำให้เรายืนอยู่ในตลาดในระยะยาวได้ โดยไม่หลงระเริงไปกับการโชคดีเพียงบางครั้งบางคราว หรือการขาดทุนหนักที่อาจส่งผลกระทบทางจิตวิทยาของเราได้
เราจะเห็นได้ว่านักเทรดที่ประสบความสำเร็จส่วนใหญ่แต่ละคนก็จะมีกระบวนท่า เทคนิค หรือระบบในการเทรดแตกต่างกันไป ไม่มีใครมีเทคนิคที่ชนะ 100% แต่สิ่งที่ทำให้พวกเขายืดหยัดทำกำไรได้อย่างมั่นคงคือการมี Mindset ที่จะยึดตามแผน ทำตามระบบ ไม่ใช่เข้า ๆ ออก ๆ หรือคอยเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ
นักเทรดที่มี Mindset ที่ดีควรมีคุณสมบัติอย่างไรบ้าง
- ยอมรับความเสี่ยงได้ หากไม่ชอบเสี่ยง การเทรดก็น่าจะไม่เหมาะกับคุณ
- มีวินัยในการเทรด ปฏิบัติตามแผนการเทรด ไม่ทำผิดแผน ไม่หาข้ออ้างให้กับตนเองเมื่อไม่ปฏิบัติตามแผน
- ไม่ผูกอารมณ์กับการเทรด ไม่ว่าจะแพ้หรือชนะก็ไม่ปล่อยให้อารมณ์มาครอบงำ การเทรดที่ดีนั้น คุณไม่ควรจะรู้สึกเสียใจหรือดีใจเกินไป เมื่อเทรดแพ้หรือชนะ
- เทรดทำตามระบบ และทำตามกฎการจัดการเงิน (MM) อย่างเคร่งครัด แล้วปล่อยให้กำไรเป็นเรื่องรอง หากคุณมีระบบที่ผ่านการ backtest มาอย่างดีแล้ว และมีกฎ MM ที่วางไว้ชัดเจน จะเทรดพอร์ตหลักร้อยเหรียญ หรือแสนเหรียญก็จะไม่มีผลอะไร ผลลัพธ์ที่ได้ก็ควรจะเหมือนกัน เพราะเราใช้หลัก mindset และระบบเดียวกัน
- การเทรดส่วนใหญ่คือการอยู่นอกตลาด 99% และการเข้าไปเทรดจริง ๆ แค่ 1% เท่านั้น การเทรดบ่อย ๆ ไม่ได้แปลว่ากำไรจะเยอะเสมอไป คนที่เทรดเดือนไม้หรือสองไม้ อาจมีกำไรสูงกว่า คนที่เดย์เทรดทุกวันก็เป็นไปได้ จุดสำคัญตรงนี้คือการรอให้เป็น และปฏิบัติตามแผนที่เราวางไว้
- ข้อสุดท้ายก็คือ การยอมรับผล ไม่ว่าผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร หากเราปฏิบัติตามแผนแล้ว เราก็ต้องยอมรับผลที่ได้ ไม่ต้องไปใส่ใจ เพราะไม่มีใครที่เทรดได้กำไรตลอดอยู่แล้ว
แล้วเราจะพัฒนา Mindset ได้อย่างไร
หลังจากที่ฟังพอดแคสต์และติดตามนักเทรดระดับชั้นนำขั้น Super Traderทั้งในไทยและต่างประเทศ สิ่งหนึ่งที่เห็นหลาย ๆ คนเห็นตรงกันก็คือ การจดไดอารีหรือบันทึกการเทรด (Trading Journal)
อันนี้ถือเป็นสิ่งที่เทรดเดอร์พูดถึงกันมากที่สุด แต่ก็มีคนทำตามได้จริง ๆ น้อยที่สุด แต่การจดบันทึกการเทรดนั้นจะช่วยได้มาก เช่น ถ้าเราออกคำสั่ง 100 ออเดอร์ขึ้นไป เราก็จะเริ่มเห็นภาพแล้วว่าจุดอ่อนของเราคืออะไร และจุดแข็งของเราคืออะไร ซึ่งเราสามารถนำมาปรับใช้ได้
เช่น ถ้าเราเทรดทองแล้วขาดทุนบ่อย ก็อาจจะเป็นเพราะเราไม่เหมาะกับการเทรดทอง หรือเรามักแพ้ในทามเฟรมเล็ก ๆ ก็อาจจะเลิกเทรดทามเฟรมเล็ก ๆ ไป หรือเราอาจจะสังเกตเห็นได้ว่า เรามักจะชอบเทรดสวนเทรนด์หลักหรือไม่ เป็นต้น
สถิติการเทรดยังช่วยบอก performance ของระบบที่เราใช้ด้วยว่าดีแค่ไหน ให้อัตราชนะ มีปัจจัยชนะเท่าไรอย่างไร ซึ่งเราสามารถนำไปต่อยอดเพื่อพัฒนาระบบต่อไปได้
อีกหนึ่งสิ่งสำคัญในการจดบันทึกการเทรด เราอาจต้องจดด้วยว่าเราเข้าออเดอร์นั้นเพราะอะไร สังเกตแม้กระทั่งอารมณ์ของเรา เพื่อดูว่ามันมีผลหรือไม่ในการเทรด
เอาจริง ๆ พอเราเริ่มจดบันทึกไปสั่ง 20-30 ออเดอร์ เราก็จะเริ่มคุ้นชิน และเราจะเห็นได้ว่า เราจะเริ่มมีสติกับการเข้าออเดอร์มากขึ้น ไม่ใช่นึกอยากเปิดอันนี้ก็เปิด แต่มันจะทำให้เราทำงานอย่างเป็นระบบขึ้นอย่างเห็นได้ชัด